Verdrinken in de wereld van Margriet Smulders

Ze kent mijn tactiek nog niet.

‘Het wordt een buiige dag, zegt Buienradar. Ik dacht: we gaan in de loop van de middag.’

‘Nee, ’s ochtends,’ zeg ik, ‘want dan is iedereen nog boodschappen doen. En dan is het rustig.’

En zo staan we met zijn tweeën in een leeg Slot Zeist voor de expositie van Margriet Smulders: Fruits de Rococo. Ik kende haar of haar werk nog niet, dus ik laat me verrassen.

De kassa vinden is alvast een uitdaging, want ze wilden blijkbaar de klassieke sfeer van het slot niet verzieken met een moderne en vooral duidelijke routeaanwijzing. Dat is dan een nadeel van mijn tactiek: soms is de aanwezigheid van mensen handig.

Meer vage bordjes leiden ons naar de expositiezaal. We trekken de deur open en BAM… we vallen meteen in een explosie van kleur. Het is Margriets manier om je welkom te heten, denk ik. Haar werk kun je in ieder geval moeilijk over het hoofd zien: het is groot, imposant, kleurrijk en vol details.

Na twee werken ben ik al duizelig. Ik zie bloemen, veel bloemen, andere planten, bessen en meer fruit, schelpen, vogels, takken, een fles met post, mensen, water dat waarschijnlijk geen water is, iets dat lijkt op uitgelopen aardappels…

Er gebeurt van alles en er is nauwelijks een focuspunt, bij elk werk lijk je vanuit minstens drie perspectieven te kunnen kijken. Het compleet tegenovergestelde van wat mijn werk in het algemeen is.

Bewitched en Pommes de Terre uit de serie Rococo 2022 van Margriet Smulders

Behalve de werken die aan de muur hangen, liggen er ook een soort scrapbooks, waarin ze aantekeningen heeft gezet, beschrijvingen van projecten met foto’s erbij en ook gedachtespinsels van wat ze nog zou willen maken (Nijmegen: u is gewaarschuwd).

Je mag in deze zaal verder je eigen verhaal bij de foto’s bedenken. De expositie telt welgeteld één beschrijving naast een kunstwerk en het valt me op dat het niet recht is afgeknipt. Naast de handgemaakte posters en scrapbooks is dat een grappig contrast met de strak uitgevoerde werken aan de muur en vooral een prettige persoonlijke touch.

‘Ik kan hier wel uren naar kijken!’ verzucht mijn metgezel. ‘Je ontdekt steeds meer.’

Ik laat haar achter en loop naar boven, naar de filmzaal. Hier wordt een korte documentaire getoond waarin Margriet vertelt over haar leven en hoe ze haar kunst maakt. Een kijkje in de keuken en de psyche van de kunstenaar, ik hou ervan. Ze is eerst rechten en psychologie gaan studeren, maar kwam erachter dat ze daarmee ‘haar familie niet kon redden’. Een opvallende uitspraak waar ik graag meer over wil weten, maar via de docu word ik nauwelijks wijzer.

Margriet belandt op de kunstacademie. Ze laat de ontwikkeling van haar fotografie zien: zelfportretten die leiden tot bedrijfsportretten, een bedrijfsportret van psychologen waar ze een spiegel voor gebruikte (reflectie/zelfreflectie), wat vervolgens de start is van de foto’s waar ze de laatste jaren mee bezig is. Spoiler alert: de spiegel is het terugkerende element waardoor je dingen ziet die er wel zijn, maar op een andere manier dan het lijkt. Dat klinkt trouwens ingewikkelder dan het is.

In de scrapbooks staan teksten van Margriets hand die – bij gebrek aan een betere omschrijving –  een hoog hoofd-in-de-wolken-gehalte hebben, maar in de docu heeft ze een heel nuchtere benadering. De wereld mooier maken, dat is wat ze wil. Ik ben voor.

Op één van de (door haar handgemaakte) posters staat een quote met daarin de woorden ‘Bedrink je’. We nemen dat ter harte en gaan ons bedrinken met thee, koffie en taart. Oké, taart kun je niet drinken, maar drinken in de betekenis van: we geven ons eraan over.

‘Ik wil nog even een rondje doen.’

We lopen voor de tweede keer de kleurexplosie binnen. Intussen had de rest van de wereld blijkbaar de boodschappen gedaan, want het was inmiddels druk te noemen. We lopen langs een gesprek, eentje waar elke discussie over kunst altijd in uitmondt:

Persoon A: ‘Zou jij dit boven de bank willen?’

Persoon B: ‘Uhmmmm… nou…’

Lange pauze.

‘Nee.’

We verdrinken nog eenmaal in de wereld van Margriet Smulders en dan zijn we verzadigd. Als we proberen Slot Zeist te verlaten – ook weer een uitdaging met een bordje dat wijst naar een deur die op slot zit -, worden we staande gehouden door de gastvrouw.

‘Ik ben benieuwd wat jullie er nou van vonden. Ik hoor meestal dat ze het óf overweldigend vinden en helemaal fantastisch, óf ze willen het niet boven de bank.’

Ze kijkt ons verwachtingsvol aan.

‘Op’

Margriet Smulders laat zien dat ook verval schoonheid biedt en daar heb ik me door laten inspireren.

Dit werk heb ik gemaakt na het bezoek aan de expositie Fruits de Rococo.

Meer info:
https://www.margrietsmulders.nl/
https://www.slotzeist.nl/